Η ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΑΦΡΟΥ ΣΤΟΜΑΧΙΟΥ

Όταν δεν κάνει κανείς εγκράτεια, έχει πάνω του αποθήκες ολόκληρες. Ενώ, όταν κάνει εγκράτεια και τρώει αυτό που του χρειάζεται, το καίει ο οργανισμός του και δεν αποθηκεύει.

Η ποικιλία των φαγητών τεντώνει το στομάχι και φέρνει όρεξη, αλλά και δημιουργεί χαύνωση και πυρώσεις. Αν στο τραπέζι υπάρχει μόνο ένα φαγητό και δεν είναι πολύ νόστιμο, ίσως να μην το φάει κανείς όλο ή, αν είναι νόστιμο και λαιμαργήσει, ίσως φάει λίγο παραπάνω. Όταν όμως υπάρχει ψάρι, σούπα, πατάτες, τυρί, αυγό, σαλάτα, φρούτο, γλυκό, θέλει όλα να τα φάει και ζητάει και άλλα. Όλα τα τραβάει η όρεξη, γιατί το ένα παρακινεί στο άλλο. Και βλέπεις, ο άνθρωπος έναν λόγο δεν σηκώνει· τον έναν δεν τον χωνεύει, τον άλλον δεν τον χωνεύει, ενώ το καημένο το στομάχι, ό,τι του ρίχνουμε, το υπομένει. Το ρωτήσαμε αν τα χωνεύει; Το στομάχι δηλαδή που δεν έχει λογική, μας περνάει στην αρετή και αγωνίζεται όλα να τα χωνέψει. Και αν δεν ταιριάζει το ένα είδος με το άλλο, όταν μπουν μέσα, μαλώνουν, και τι να κάνει τότε και εκείνο; Αρχίζει μετά η βαρυστομαχιά.

– Και πώς μπορείς, Γέροντα, να κόψεις τη συνήθεια να τρως πολύ;

– Χρειάζεται λίγο φρένο. Ας μη φας κάτι που σου αρέσει, για να μην ανοίγεις δουλειά, γιατί σιγά-σιγά μεγαλώνει η αχυρώνα. Το στομάχι, ο κακός «τελώνης» που λέει ο Αββάς Μακάριος[1], μετά συνέχεια ζητάει. Την ώρα του φαγητού ευχαριστιέσαι, ύστερα όμως θέλεις να κοιμηθείς· ούτε να δουλέψεις μπορείς. Αν τρως ένα είδος φαγητού, αυτό βοηθάει να κόψεις την όρεξη.

– Αν, Γέροντα, υπάρχει ποικιλία φαγητών, αλλά σε μικρές ποσότητες, υπάρχει πάλι η ίδια δυσκολία;

– Ε, πάλι η ίδια δυσκολία είναι, αλλά είναι μικρά τα ...κόμματα και δεν μπορούν να κάνουν κυβέρνηση!... Όταν υπάρχει μεγάλη ποικιλία, είναι σαν να μαζεύονται πολλά ...κόμματα στο στομάχι και το ένα κόμμα ερεθίζει το άλλο, πιάνονται μεταξύ τους, χτυπιούνται και αρχίζει βαρυστομαχιά...

Η ευχαρίστηση από το λιτό φαγητό είναι μεγαλύτερη από την ευχαρίστηση που δίνουν τα καλύτερα φαγητά. Όταν μικρός έφευγα στο δάσος και έτρωγα μόνον ένα κομμάτι κουλούρα, ώ, δεν ήθελα τίποτε άλλο! Τα καλύτερα φαγητά δεν μπορούσαν να αντικαταστήσουν εκείνη την πνευματική ευχαρίστηση που ένιωθα. Αλλά το έκανα με χαρά. Πολλοί άνθρωποι όμως δεν έχουν αισθανθεί την ευχαρίστηση του ελαφρού στομαχιού. Στην αρχή, όταν τρώνε κάτι νόστιμο, αισθάνονται μια ευχαρίστηση και μετά μπαίνει η λαιμαργία, η γαστριμαργία, τρώνε πολύ και, ιδίως όταν είναι ηλικιωμένοι, νιώθουν βάρος, και έτσι στερούνται την ευχαρίστηση του ελαφρού στομαχιού.

Γέροντος Παϊσίου  Αγιορείτου, Λόγοι, Οικογενειακή Ζωή

---

[1] Βλ. Παλλαδίου, Επισκόπου Ελενοπόλεως, Λαυσαϊκή Ιστορία, σ. 124.