Με τη νηστεία ο άνθρωπος δείχνει την
προαίρεσή του. Κάνει από φι-λότιμο μια άσκηση και ο Θεός βοηθάει. Αν όμως ζορίζει
τον εαυτό του και πει «τι να κάνω; είναι Παρασκευή, πρέπει να νηστέψω», θα
βασανίζεται. Ενώ, αν μπει στο νόημα και νηστέψει από αγάπη για τον Χριστό, θα
χαίρεται. «Αυτήν την ημέρα, να σκεφθεί, ο Χριστός σταυρώθηκε· ούτε νερό δεν Του
έδωσαν να πιει· ξίδι Του έδωσαν[1].
Κι εγώ δεν θα πιω νερό όλη την ημέρα». Αν το κάνει αυτό, τότε θα νιώθει ανώτερη
χαρά μέσα του από αυτόν που πίνει τα καλύτερα αναψυκτικά!
Και βλέπεις, πολλοί κοσμικοί μια Μεγάλη
Παρασκευή δεν μπορούν να νηστέψουν, αλλά έξω από το Υπουργείο μπορούν να κάθονται
και να κάνουν απεργία πείνας για να πετύχουν κάτι. Εκεί ο διάβολος τους δίνει
κουράγιο. Αυτοκτονία είναι αυτό που κάνουν. Άλλοι πάλι, όταν έρχεται το Πάσχα,
ψάλλουν το «Χριστὸς Ἀνέστη» με χαρά και με όλη τους τη
δύναμη, γιατί θα φάνε καλά. Μοιάζουν με τους Ιουδαίους που ήθελαν να κάνουν
βασιλιά τον Χριστό, επειδή τους τάισε στην έρημο[2].
Θυμάστε τι λέει και ο Προφήτης; «Ἐπικατάρατος ὁ ποιων τὰ ἔργα Κυρίου ἀμελῶς»[3].
Άλλο είναι, όταν κανείς έχει καλή διάθεση να νηστέψει, αλλά δεν μπορεί, γιατί,
αν δεν φάει, τρέμουν τα πόδια του, πέφτει κάτω – δεν τον βοηθάει δηλαδή η
αντοχή του, η υγεία του κ.λπ. – και άλλο να έχει δυνάμεις και να μη νηστεύει.
Πού είναι η καλή διάθεση τότε; Και η στενοχώρια αυτού που θέλει να κάνει έναν
αγώνα και δεν μπορεί, αναπληρώνει πολλή άσκηση, και αυτός έχει πιο πολύ μισθό
από τον άλλον που έχει κουράγιο και κάνει έναν αγώνα, γιατί εκείνος νιώθει και
μια ευχαρίστηση.
– Γέροντα, παλιά, πώς μερικές γυναίκες στα
χωριά δεν έτρωγαν τίποτε από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι το Σάββατο του Αγίου Θεοδώρου;
Με ένα σωρό δουλειές, σπίτι, παιδιά, ζώα, χωράφια, πώς άντεχαν;
– Με τον λογισμό τους έλεγαν: «Κανονικά
πρέπει να φάμε το Μέγα Σάββατο». Οπότε, σού λέει, αυτό το Σάββατο είναι κοντά.
Ή μπορεί να έλεγαν: «Ο Χριστός σαράντα μέρες νήστεψε[4],
εγώ τι είναι να νηστέψω μια εβδομάδα;». Ύστερα είχαν απλότητα, γι’ αυτό άντεχαν. Αν έχει κανείς απλότητα,
ταπείνωση, δέχεται τη Χάρη του Θεού, νηστεύει ταπεινά και τρέφεται θεϊκά. Τότε
έχει θεϊκή δύναμη και πολλή αντοχή σε μεγάλες νηστείες. Στην Αυστραλία ένας νέος
περίπου είκοσι επτά χρονών έφθασε σε σημείο να μη φάει τίποτε για είκοσι οκτώ
ημέρες. Τον είχε στείλει ο Πνευματικός του να μου το πει. Ήταν πολύ ευλαβής και
είχε πολύ αγωνιστικό πνεύμα. Εξομολογείτο, εκκλησιαζόταν, μελετούσε πατερικά
βιβλία, και κυρίως την Καινή Διαθήκη. Μια μέρα εκεί που διάβαζε στο Ευαγγέλιο
ότι ο Χριστός νήστεψε σαράντα μέρες συγκινήθηκε πολύ και σκέφτηκε: «Αν ο Κύριος
που ήταν Θεός και ως άνθρωπος αναμάρτητος νήστεψε σαράντα μέρες[5],
εγώ σαν άνθρωπος πολύ αμαρτωλός, τι πρέπει να κάνω;». Γι’ αυτό ζήτησε ευλογία από τον Πνευματικό του
να νηστέψει και αυτός, αλλά δεν σκέφτηκε να του πη τον λογισμό του ότι ήθελε να
μη φάει τίποτε σαράντα μέρες. Άρχισε λοιπόν την νηστεία του από την Καθαρά
Δευτέρα, πέρασε και την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, χωρίς να πιει ούτε
νερό, ενώ εργαζόταν σε εργοστάσιο και έκανε μάλιστα βαριά δουλειά – στοίβαζε
κιβώτια. Όταν έφθασε η εικοστή ογδόη ημέρα, αισθάνθηκε μια μικρή ζάλη την ώρα
που δούλευε, γι’ αυτό κάθισε λίγο. Ύστερα ήπιε ένα τσάι
και έφαγε λίγο παξιμάδι, γιατί σκέφτηκε πως, αν πέσει κάτω και τον μεταφέρουν
σε νοσοκομείο, θα διαπιστώσουν ότι το έπαθε από νηστεία και θα πουν: «Για δες,
οι Χριστιανοί πεθαίνουν από τη νηστεία». «Γέροντα, μου είπε, μετά από τη
νηστεία τόσων ημερών, απεχθανόμουν τις τροφές, αλλά πίεζα τον εαυτό μου κάτι να
τρώω, για να μπορώ να εργάζομαι». Τον πείραζε όμως ο λογισμός του που δεν
συμπλήρωσε τις σαράντα μέρες και το είπε στον Πνευματικό του. Εκείνος του είπε
με διάκριση: «Και αυτές οι ημέρες που νήστεψες ήταν αρκετές· μην έχεις
λογισμούς». Στη συνέχεια τον έστειλε σ’
εμένα, για να μην του μείνει κανένας λογισμός και βασανίζεται. Για να είμαι
σίγουρος ότι τα κίνητρά του ήταν αγνά, τον ρώτησα: «Έκανες όρκο να νηστέψεις
σαράντα μέρες;». «Όχι», μου λέει. «Όταν πήρες ευλογία από τον Πνευματικό σου να
νηστέψεις, δεν σκέφθηκες εκείνη την ώρα να πεις τον λογισμό σου, ότι δηλαδή
ήθελες να μη φας τίποτε σαράντα μέρες ή έκρυψες τον δήθεν καλό λογισμό σου, για
να νηστέψεις με το θέλημά σου σαράντα μέρες;». «Όχι, Πάτερ», μου είπε. Τότε του
είπα: «Αυτό φυσικά το ήξερα· απλώς σε ρώτησα, για να καταλάβεις μόνος σου ότι
έχεις μισθό ουράνιο για τις ημέρες που νήστεψες, οι οποίες ήταν αρκετές, και να
μην ανησυχείς που δεν μπόρεσες να κρατήσεις σαράντα μέρες. Άλλη φορά όμως να λες
στον Πνευματικό σου και τους καλούς λογισμούς που έχεις και ό,τι καλό κρύβεις
στην καρδιά σου, και ο Πνευματικός σου θα κρίνει, αν πρέπει να κάνεις μια
άσκηση κ.λπ.». Επειδή είχε πολλή ταπείνωση, χάρη στους ταπεινούς λογισμούς που
καλλιεργούσε, και έκανε την νηστεία αυτή από πολύ φιλότιμο για τον Χριστό,
επόμενο ήταν να τον ενισχύει ο Χριστός με τη θεία Του Χάρη. Αν πάει και κάποιος
άλλος να κάνει μια τέτοια νηστεία και πει εγωιστικά «γιατί να μην το κάνω και
εγώ, αφού το έκανε αυτός;», μια-δυο μέρες μόνο θα νηστέψει και θα σωριαστεί
κάτω. Θα σκοτιστεί και το μυαλό του, γιατί θα τον εγκαταλείψει η Χάρις του Θεού
και θα λυπηθεί ακόμη και τον κόπο που έκανε. Μπορεί να φθάσει να πει: «Και τι
βγήκε μ’ αυτό;».
Ο άνθρωπος με τη νηστεία γίνεται αρνί. Όταν
γίνεται θηρίο, σημαίνει ότι η άσκηση που κάνει ή είναι πάνω από τις δυνάμεις
του ή την κάνει από εγωισμό, γι’ αυτό δεν δέχεται θεία βοήθεια. Αλλά
και τα άγρια ζώα, τα θηρία, μερικές φορές τα ημερεύει, τα ταπεινώνει η νηστεία.
Βλέπεις, όταν πεινούν, πλησιάζουν τον άνθρωπο. Από ένστικτο νιώθουν ότι από την
πείνα θα ψοφήσουν, ενώ, αν πλησιάσουν τον άνθρωπο, για να βρουν τροφή, μπορεί
να μην πάθουν τίποτε. Εγώ είδα λύκο που ήταν σαν αρνάκι, γιατί ήταν νηστικός.
Είχε κατέβει στην αυλή μας μια φορά τον χειμώνα με χιόνια πολλά. Είχαμε βγει με
τον αδελφό μου να ταΐσουμε τα ζώα και εγώ κρατούσα το λυχνάρι. Πήρε ο αδελφός
μου το φουρνόξυλο και τον χτυπούσε και δεν αντιδρούσε καθόλου.
Αν δεν φθάσει κανείς, ό,τι κάνει, να το κάνει
από αγάπη προς τον Θεό και προς τον συνάνθρωπό του, κάνει σπατάλη. Αν νηστεύει
και έχει υπερήφανο λογισμό ότι κάτι κάνει, πάει χαμένη η νηστεία του. Είναι
μετά σαν ένα τρύπιο ντεπόζιτο που δεν κρατάει τίποτε. Ρίξε νερό μέσα σε ένα
τρύπιο ντεπόζιτο· σιγά-σιγά φεύγει όλο.
Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι,
Οικογενειακή Ζωή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου