Ο ΑΔΥΣΩΠΗΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΩΝ ΛΟΓΙΣΜΩΝ

Η μεγάλη μέρα της Κρίσεως έχει να παρουσιάσει πολλές εκπλήξεις. Εμείς οι ίδιοι θα γίνουμε κατήγοροι ή απολογητές του εαυτού μας «ὑπό τοῦ οἰκείου ἐλεγχόμενοι συνειδότος». Το αλάνθαστο κριτήριο της συνειδήσεως θα βγάλει τη δίκαιη κρίση. Η συνείδηση είναι κανόνας των πράξεων του ανθρώπου, κατήγορος και μάρτυρας και κριτής.

Το εργαστήριο της συνειδήσεως είναι ο νους του ανθρώπου, που είναι η πιο κύρια δύναμη της ψυχής. Εκεί μέσα οι λογισμοί κατηγορούν ή απολογούνται για τον άνθρωπο, με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται ένας αδυσώπητος πόλεμος που πολλές φορές ή εξουθενώνει ή ενισχύει τη θέλησή μας. Αυτό το εσωτερικό δράμα μας υπενθυμίζει ο Απόστολος στο σημερινό ανάγνωσμα.

Οι διάφοροι αμαρτωλοί λογισμοί που έχουμε, ή προέρχονται από το διάβολο, ή προέρχονται α-πό τον ίδιο τον άνθρωπο, ή και από το συνδυασμό και των δύο, της συνέργειας δηλ. του διαβόλου και της θελήσεως του ανθρώπου. Βέβαια υπάρχουν και λογισμοί που τους βάζει ο ίδιος ο Θεός, οι αγαθοί λογισμοί. Για να καταλάβουμε το χαρακτήρα των λογισμών, πρέπει να έχουμε διάκριση.

Οι δαιμονιώδεις λογισμοί βάζουν μέσα στην καρδιά του ανθρώπου μορφές αμαρτημάτων που ο άνθρωπος τις αποδέχεται και στη συνέχεια τις περιφέρει. Η πανουργία των δαιμόνων, που θέ-λουν να σπείρουν μέσα μας πονηρούς λογισμούς, είναι απερίγραπτη. Ο διάβολος εκμεταλλεύεται και τα πιο ασήμαντα γεγονότα της ζωής μας ή επινοεί τους πιο παράδοξους τρόπους για να μας μολύνει. Μας κατηγορεί συνέχεια το Θεό, στην ώρα της θείας Ευχαριστίας μας βάζει συνέχεια αισχρές έννοιες, βλασφημίες εναντίον του Πνευματικού μας, φαντασίες υπερηφάνειας κ.α.

Υπάρχουν και λογισμοί που έχουν την αρχή τους στη θέληση μας. Π.χ. η περιέργεια να εξερευνήσουμε τα μυστήρια του  Θεού, για το πόσοι θα σωθούμε κ.λπ. Επίσης ο διάβολος εκμεταλλεύεται τις αμαρτωλές μας ροπές και μας μολύνει με ανάλογες έννοιες. Ένα παράδειγμα  κάποιον που ρέπει στη γαστριμαργία, ο πονηρός τον βοηθάει να αναπτύξει έννοιες και λογισμούς κοιλοδουλείας. Γίνεται συνδυασμός των δικών μας σκέψεων με τις ενέργειες του διαβόλου.

Φυσικά υπάρχουν και οι αγαθοί λογισμοί του Θεού, που οδηγούν τον άνθρωπο σε μετάνοια, τον κάνουν να συνειδητοποιήσει τα σφάλματα και τις αμαρτίες του και να σωθεί. Παράδειγμα ο Άσωτος της παραβολής. «Εἰς ἐαυτόν έλθών» κατάλαβε το λάθος του, επέστρεψε στον πατέρα του, μετανόησε και σώθηκε.

Επιγραμματικά μπορούμε να αναφέρουμε μερικούς τρόπους θεραπείας των λογισμών, που οι θεοφόροι άγιοι Πατέρες μας υποδεικνύουν. Το πρώτο και μεγάλο όπλο για τη θεραπεία των λογι-σμών μας είναι η εξαγόρευση τους στον Πνευματικό. Λογισμοί που φανερώνονται στον Πνευμα-τικό, νεκρώνονται και σιγά-σιγά θεραπεύονται. Μετά, η μνήμη του θανάτου και της κρίσης δημιουργεί πόνο στην καρδιά και βοηθάει στην εκκοπή των πονηρών λογισμών, ενώ μας κρατάει σε εγρήγορση.  Άλλο μέτρο είναι η ταπείνωση, η προσευχή και η λατρεία της Εκκλησίας μας. Η θεία Ευχαριστία και η μνήμη του ονόματος του Ιησού βοηθούν τον άνθρωπο να έχει αγαθούς λογισμούς. «Ίησοΰ ονόματι μάστιζε πολεμίους», λέγει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος.

Στη σημερινή εποχή ο πόλεμος των λογισμών ταλαιπωρεί χιλιάδες ανθρώπους. Οι πνευματικοί πατέρες και οι ψυχίατροι είναι μάρτυρες αυτών των καταστάσεων. Εκτός από τη ιατρική βοήθεια ας καταφύγουμε στη χάρη του Θεού. Οι αγαθοί λογισμοί και η εσωτερική γαλήνη είναι δώρο του Θεού. Τη μεγάλη αυτή δωρεά ας προσπαθήσουμε να αποκτήσουμε όλοι.

Μητροπ. Εδέσσης Ιωήλ, Ο επιούσιος Άρτος